Kleine stappen, grote betekenis

Duurzaamheid in de fysiotherapie overstijgt het eenvoudig verminderen van de ecologische voetafdruk van individuele fysiotherapeuten of praktijken. Het gaat ook om het smeden van een gezonde en veerkrachtige samenleving. Onze recente ervaringen tonen aan dat fysiotherapeuten, betrokken bij onze initiatieven, een diepere betekenis en impact in hun werk ervaren. Tijdens het wereldwijde ‘Environmental Physiotherapy Festival’ organiseerde EcoFysio een dag met als thema: “Samen in beweging voor een schone wijk!”

Het doel was simpel: Plandelen in je wijk, plastic rapen terwijl je wandelt, met collega’s en eventueel patiënten. De enthousiaste deelname benadrukte de kern van zingeving in ons vak. Ons initiatief fungeerde als een platform waar fysiotherapeuten niet alleen behandelden maar integraal deelnamen aan iets groots.

Ben Tiggelaar onderstreept het belang van bundeling van zingevingselementen tot waardevolle rituelen (NRC, 2022). Denk aan dagelijks koken of een vast avondje uit. Net zo goed kan Plandelen met collega’s een betekenisvol ritueel zijn. Het is niet alleen duurzaam maar creëert ook samenhang en betekenis in het dagelijks werk. Samen zorgen voor onze omgeving versterkt niet alleen de band tussen collega’s maar draagt ook bij aan doelgerichtheid en betekenisvol werk.

Onze bijdrage aan de wijk is  wel degelijk van belang voor de toekomst, een uiting van environmental physiotherapy. In Nederland zien we de opkomst van wijkgerichte beweegzorg, wat essentieel is gezien maatschappelijke uitdagingen zoals vergrijzing, stijgend aantal chronisch zieken, en klimaatverandering.

Op het vlak van kennis over en bewustzijn op duurzaamheid onder  fysiotherapeuten is nog winst te behalen.  Hoewel er landelijk meer aandacht komt voor duurzaamheid in de zorg, blijft de fysiotherapie achter (VWS, 2023).

De fysiotherapie heeft weliswaar een kleine ecologische voetafdruk, maar de handafdruk, de invloed op patiënten om klimaatbewust te worden, is significant. Je hebt als professional invloed op je patiënten en cliënten om ze meer klimaatbewust te maken (klimaatgesprekken, 2022).

Fysiotherapie is bij uitstek duurzame zorg. We maken/houden mensen vitaal waardoor we de ziekenhuisbezoeken reduceren. Ook trainen we met onze patiënten zodat ze blijven fietsen en wandelen. En we reduceren de pijnmedicatie inname, waardoor er minder NSAID’s in ons water terecht komt.

Een uitdaging is om enthousiasme om te zetten in concrete acties. We begrijpen dat collega’s positief staan tegenover duurzaamheidsinitiatieven, maar de betrokkenheid blijft soms achter. De nationale opkomst van ongeveer 20 fysiotherapeuten op onze dag mag ons niet ontmoedigen. Het is een pleidooi om niet te verslappen in ons streven naar duurzaamheid in de fysiotherapie.

Jan Rotmans benadrukt dat transities mensenwerk zijn. Hoe complex ook, het zijn uiteindelijk de mensen die het verschil maken (Rotmans, 2021). Dit inspireert ons, omdat het laat zien dat onze kleine stappen en in onze ogen betekenisvol werk, bijdragen aan duurzame verandering in de fysiotherapie. Hij onderstreept dat elke transitie begint met een smal en diep draagvlak. Begin klein, bouw vertrouwen op, dan krijg je mensen mee!

Verwijzingen

Klimaatgesprekken. (2022). www.klimaatgesprekken.nl. Opgehaald van https://www.klimaatgesprekken.nl/een-professional-is-ook-een-mens 

NRC. (2022, Juni 4). www.nrc.nl. Opgehaald van https://www.nrc.nl/nieuws/2022/06/04/zingeving-zit-soms-in-simpele-zaken-a4132236?t=1701251377 

Rotmans, J. (2021). Omarm de chaos. De Geus.

VWS. (2023). www.greendealduurzamezorg.nl. Opgehaald van https://www.greendealduurzamezorg.nl/files/jaarimpressie-green-deal-duurzame-zorg-2022.pdf